In Lümborg hebbt se een ol Mannslüüd vör Gericht stellt. He weer in verleden Tieden as Täter un Hölper bi denn so nöömten Holocaust dorbi. Nu hebbt se em op de olen Daag noch tofoot kreegen. In düsse Tosomenhang sünd ok Tiedtüügen vun de Jööden bi us. Twee ole Domen, de in Summer 1944 bi de „Ungarnaktion“ deportiert woorn sünd. Se hebbt meist eere heele Sipp nich wedder seehn. Sünd all doot mookt woorn vun de Nazis.  Indrucksvull hebbt se dorvun vertellt in´t Uelzer Rathus an verleden Mondag. Wo se beleevt hebbt, as toerst de Keerls – de Vadder, de Unkel to´n Arbeitsdeenst afhoolt worrn sünd. As se in blots veer Weeken dorno in een Ghetto ümtrocken müssen und wedder afhoolt wuurn. Se wuurn, de Kinner, Mudders, de Olen to´n Bohnhoff dreeben. Se hebbt schillert, as se mit achtig, negentig Lüüd in een Viehwoog kladdern mössen. Dat se nur een lütte Kist mit Water und een anner Kist as Paddemang harrn. För achtig Lüüd, de tosomenpercht weern op een poor Bree in een düster Isenbohnwoog. Dree Daag hett eer Reis duert. Nur eenmol hebbt se nieget Water kreegen und de Schietemmer kunn utleert warrn. Denn weer de Reis to Enn. De Verslag wöör opmookt und se müssen all rut. Opstellen in Reegen to fiev. Se hebbt rooken, dat nich wiet weg Lieken brennt wurrn, as se an de Ramp stünnen. Inordnen kunnen se´t nich.  Se mössen still vöran gohn bit to een Uniformierten. Dor wöörn se trennt. Se hebbt eer Lüüd nich wedderseehn.  Se sülm döffen no links. Se keemen in Barracken, avers se mööten op de nackte Böön slopen. Se kreegen Supp ut Dreckwater und Holtstücken. Man se harrn Hoffen, dat se eer Öllern und Süstern weddersehen. Und dat geev se de Kraft, so hett een vun de beiden vertellt. Se wüssen ja  nich, dat de Fruunslüüd, eer Mudders, eer Tanten und de lütten Kinners  und de Opas direktemang in denn Doot loopen sünd, wiel se no rechts mössen – to de Gaskammern in Auschwitz. De Jööden ut Ungarn wöörn all direktemang no Birkenau bröcht, In blots een poor Maande hebbt se över 430 Dusend ungarisch Jööden no Auschwitz deportiert. 300 Dusend hebbt se dood mookt, de Nazis. De Düütschen. In nichmol een Summer…

Vergeeven künnt se nich, de olen Domen. Avers vertellen as dat wöör. No Johrteinte in Swiegen hebbt se sik opricht und vertelln dorvun . Tegen dat Vergeten. Und dat deit not. Dorför bün ik se dankbor. Ik bün froh, dat ik dor weer und ut eern Mund höört heff, wat dor vör söbentig Joohrn dreeben woorn is. Togliek hett mi dat nodenklich mookt. Und truurig. Ik heff tohus nix höört. Ik kann nüms een mehr froogen. Miene Grootöllern sünd all dootbleeven. Dor wöör duntomalen ok nich över snackt. Mien Vadderoma hett nich veel vertellt. Mien Vadderopa weer Suldot. So veel weet ik. Und dat he een Problem mit sien Stammboom har, wat avers woll nochmol good gohn is, wiel de „verdächtige Noom“ ut´n süssteinsten Johrhunnert weer. He sull „nur“ in de Amtsstuuv as Schriever seeten hebben. Avers wat he opschrieven hett, dat weet ik nich! Of he övertüücht vun sien Doon weer!? Ik weer dree, as he dootbleev. Mien Mudderopa is al sturven lang bevör ik born weer. Vun denn weet ik nix, rein gor nix. Ik besinn mi nur op een Broder vun mien Vadderoma, de weer mol to Besöök. Ik weer süss orer söben. De weer ok Suldot. He weer bi de Wehrmacht. He kunn een Suldotenmarsch op miene Indianertrummel speeln. Dat weer dull. Und he harr Utteeknungen  för´t Panzertweimooken. Twee Afteeken har he an´n Opslag vun sien Uniform. Hett he op een Bild wiest. Und denn hett he vertellt, as he dat mookt hett. Ansliekert hett he sik an denn T-34. Denn is he fix ropsprung, hett de Luuk opreten, een Handgranat rinsmeeten, denn Deckel wedder fulln looten und is afsprungen. Dat dor Minschen in denn Panzer seeten, dorvun hett he nix vertellt. Keem mi as lütten Butjer ok nich in´Sinn. Ik heff em bewunnert. Lange Tied.

Mien Vadderoma hett vun de Flucht vun Danzig vertellt. Dat dat all so leeg weer und so swor. As  se dat so slecht güng. Und as dat denn in´n Westen wietergüng. Op´n Gutshoff in mien Dörp an Kiel-Konol. Vun „dat annere“ heff ik nienich wat höört. Wüssen se nix oder wulln se´t nich weeten!? Wat hett eer Keerl woll as Schrievsuldot opschreven vör över söbentig Joohrn.Hett he Listen schreeven? Orer Marschbefehle?  Ik wull dat to geern weeten. Ok tegen dat Vergeten.